„Ukraina mówi: Na gruzach imperium” – debata

27 maja (sobota), godz. 12.00 – 13.30, Scena Duża Teatru Powszechnego w Warszawie. Debata w j. ukraińskim tłumaczona symultanicznie na j. polski (słuchawki). 

Wydarzenie współorganizowane z Fundacją Batorego.

➤ prowadzenie: Edwin Bendyk 

➤ uczestniczki i uczestnicy: 
– Yuriy Biley – artysta wizualny i kurator. Współzałożyciel i członek Open Group, laureat nagrody specjalnej i głównej PinchukArtPrize (2013, 2015, Kijów). Biley jest kuratorem i współzałożycielem dwóch galerii: Detenpyla – Lwów i NOWY ZŁOTY – Wrocław. Ma na swoim koncie kilka wystaw indywidualnych, jego prace były włączone do wystaw zbiorowych m.in. w Salzgasse Albertinum Dresden, Miguel Abreu gallery New York, PinchukArtCentre Kyiv, Raster gallery Warsaw, National Art Museum Kyiv w 2021, Muzeum Współczesne Wrocław w 2020 i innych.
– Nikita Kadan (obecność online) – ukraiński artysta wizualny. W swojej twórczości posługuje się różnymi mediami, m.in. instalacją, rzeźbą, malarstwem, kolażem. Członek grupy artystów R.E.P. oraz stowarzyszenie kuratorów i aktywistów Hudrada. Prace Kadana znajdują się w zbiorach Pinakothek der Moderne (Monachium), Centre Georges Pompidou (Paryż), MHKA (Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Antwerpii), MUMOK (Muzeum Sztuki Nowoczesnej Fundacji Ludwiga w Wiedniu), Militärhistorisches Museum (Muzeum Historii Wojskowości w Dreźnie), Narodowego Muzeum Sztuki w Kijowie. Laureat Narodowej Nagrody Ukrainy im Tarasa Szewczenki (2022).
– Switłana Oleszko – scenarzystka, reżyserka, autorka filmów dokumentalnych, założycielka charkowskiego Teatru Arabesky – jednego z najbardziej znanych niezależnych ukraińskich teatrów eksperymentalnych. Jest kuratorką wielu projektów, międzynarodowych festiwali i programów edukacyjnych.
– Wlada Ralko – jedna z najbardziej znanych ekspresjonistek niepodległej Ukrainy. W swojej twórczości artystka często porusza kwestie tożsamości, aktualnych kontekstów społecznych i politycznych. Laureatka nagrody Ogólnoukraińskiego Triennale Malarstwa (2001) oraz stypendium CCN Graz (2007). Artystka prowadzi aktywną działalność wystawienniczą na Ukrainie i za granicą. Prace Ralko były wystawiane w Lincoln Center (Nowy Jork, USA), galerii Rebellminds (Berlin, Niemcy), Kunstlerhous (Wiedeń, Austria), Saatchi Gallery (Londyn, Wielka Brytania) i innych. Od 1994 członkini Narodowego Związku Artystów Ukrainy.

Imperium zdechło 24 lutego 2022 r. – przekonywali artyści podczas otwarcia w lubelskiej Galerii Labirynt wystawy prezentującej ukraińską sztukę w czasach wojny. Rosyjska inwazja miała ostatecznie rozwiązać „kwestię ukraińską”, lecz wbrew intencji agresora, ostatecznie wypchnęła ukraińskie społeczeństwo i ukraińską kulturę z cienia imperium. Autonomia i oryginalna odrębność tej kultury została w końcu dostrzeżona na świecie.

Wojna zmieniła wszystko, bezkompromisowość konfrontacji ze śmiercią zawiesiła fałszywą równość prawdy i kłamstwa, ujawniła znaczenie odwagi oraz przyspieszyła proces wielkiej społecznej przemiany. Poprzez swą odwagę Ukraińcy pokazali, że są wolnymi ludźmi. Stawką tej przemiany jest przyszłość, bo – kończył swą mowę Wozniak – przyszłość otwiera się tylko przed wolnymi. Jeśli rację ma Wozniak, to kluczem zarówno do zrozumienia wojennej przemiany, jak i przyszłości, jest kultura. W jaki więc sposób kultura w Ukrainie, ludzie sztuki, intelektualiści, mówią i myślą o świecie oraz przyszłości?