1. „Kultura Niepodległa: ruch ruchów czy zmowa elity?”
10 września, Scena Robocza, Poznań.

nagranie wideo debaty: tutaj

Podczas Kongresu Kultury 2016 Przemysław Czapliński rzucił hasło „Królestwo za narracje!”. Narracje, które łączyłyby wielość różnorodnych inicjatyw społecznych i kulturalnych oraz bogactwo tożsamości indywidualnych i zbiorowych w rodzaj całości, rzeczy wspólnej. Po prostu opowieści o Rzeczypospolitej, dającej możliwość bycia razem i jednocześnie nieuniemożliwiającej bycia osobno. Iwona Kurz podsumowując Kongres Kultury, zaproponowała, by jako źródło inspiracji wykorzystać zbliżające się rocznice ważne dla polskiego społeczeństwa: 200. rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki, 100. rocznicę awangardy, w końcu zbliżającą się 100. rocznicę odzyskania niepodległości. To właśnie do tej rocznicy odwołuje się proklamowany 24 sierpnia ruch Kultura Niepodległa, którego sygnatariusze wzywają do uspołecznienia obchodów Święta Niepodległości i zorganizowania ich w sposób obywatelski. Porozmawiajmy więc, czy niepodległość jest dobrym tematem, a ruch taki, jak Kultura Niepodległa dobrym mechanizmem, by odzyskać zdolność do mówienia o sobie w sposób, o jaki apelowano podczas Kongresu Kultury. Zastanówmy się, w jaki sposób komunikować z sobą i utrzymywać energie różnorodnych spontanicznych zrywów społecznych, których spektakularnym przykładem jest poznański Łańcuch Światła.

goście: Elżbieta Korolczuk, Przemysław Czapliński, Michał Merczyński, Franciszek Sterczewski

prowadzenie: Edwin Bendyk

2. „Nacja – emigracja – globalizacja. Sztuka i artyści w poszukiwaniu ojczyzny”
26 września, MOCAK Muzem Sztuki Współczesnej, Kraków.

nagranie wideo debaty: tutaj

Punktem wyjścia do krakowskiej dyskusji jest manifest Marii Anny Potockiej „Nacja – emigracja – globalizacja”, który otwierają słowa: "Globalizacja jest nieuchronnością. W obliczu jedynego wyjścia nie ma sensu popadanie we frustrację; należy mu wyjść naprzeciw. Pewne procesy trzeba opanować, a inne zrozumieć; to zadanie dla ekologii, polityki i kultury. Ludzkość nie przetrwa, jeżeli nie stworzy wspólnego systemu zarządzania Ziemią – jej klimatem, zasobami i nadmiernym zaludnieniem. Globalne otwarcie wymaga od nas pokochania obcego i polubienia inności". Jak podołać tak określonemu zadaniu? Trzeba na nowo odnaleźć i wyobrazić sobie ojczyznę, by nie była twierdzą chroniącą przed innością, lecz wspólnym miejscem wszystkich. Warto w tym poszukiwaniu zwrócić się do artystów, którzy z konieczności zarówno egzystencjalnej, jak i twórczej, przeszli na „globalny model ojczyzny”.

goście: Maria Anna Potocka, Oskar Dawicki, Jürgen Kaumkötter, Tomasz Majewski

prowadzenie: Edwin Bendyk

3. „Autonomia, samoorganizacja, samorząd. O kulturze i społeczeństwie poza instytucjami”
5 października, Instytut Kultury Miejskiej w Gdańsku.

nagranie wideo debaty: tutaj

Protesty przeciwko ACTA w 2012 r., Ogólnopolski Strajk Kobiet, czy Łańcuch Światła to tylko kilka przykładów społecznej mobilizacji na skalę masową w Polsce ostatnich lat. Nie stały za nimi partie polityczne ani wielkie organizacje społeczne, mimo to potrafiły wypracować taktykę i estetykę działania zbiorowego. Czy rzeczywiście, jak twierdzi badaczka ruchów społecznych Elżbieta Korolczuk, wkroczyliśmy w epokę post-NGO-sową, kiedy zaangażowanie, bycie razem, uczestnictwo w kulturze nie wymaga już przynależności do sformalizowanych struktur? Jeśli tak, to jaka może być przyszłość owych nowych, sieciowych ruchów społecznych? Czy będą się instytucjonalizować? Czy i jak wspierać ich energię w przestrzeni miasta? Jak rozpoznawać i badać nowe formy aktywności, by nie przegapić inicjatyw o dużym potencjale kulturo- i miastotwórczym lub mogących wywołać istotne konsekwencje polityczne?

goście: Marianna Grzywaczewska, Aleksandra Szymańska, Mikołaj Rakusa-Suszczewski, Krzysztof Stachura

prowadzenie: Edwin Bendyk

4. „Instytucja publiczna: przestrzeń autonomii?”
10 października, Muzeum Sztuki MS2 w Łodzi.

nagranie wideo debaty: tutaj

Czym jest autonomia publicznej instytucji kultury? Jakie jest jej umocowanie w prawno-ustrojowym porządku współczesnych demokracji? Jaka jest relacja między autonomią instytucji a mandatem władzy publicznej do uprawiania za pomocą dostępnych jej narzędzi – w tym instytucji właśnie – własnej polityki kulturalnej? Na czym polega pragmatyczny wymiar autonomii? W jaki sposób jest ona praktykowana na co dzień? Co jej zagraża? Na ile stanowi samoistną wartość? Dlaczego powinno się jej bronić? Pojawiające się w ostatnim czasie napięcia między władzą publiczną a podległymi jej instytucjami sprawiają, że odpowiedź na te pytania staje się coraz bardziej paląca. Spróbują jej udzielić uczestniczący w panelu praktycy i wybitni badacze doktryn prawnych, konstytucjonaliści, politolodzy i socjologowie. Kontekst dla ich dyskusji stanowić będą trwające przygotowania do zmiany ustaw regulujących zasady funkcjonowania instytucji kultury, a także planowane na połowę listopada w Warszawie Forum Przyszłości Kultury, którego celem jest m. in. wypracowanie nowych modeli działalności kulturalnej.

goście: Kamila Lewandowska, Agnieszka Odorowicz, Jan Sowa, Jerzy Stępień, Tomasz Thun-Janowski

prowadzenie: Edwin Bendyk

5. „A jeśli Jarosław Kaczyński ma rację? Zrozumieć rewolucję kulturową PiS”
11 października, Teatr Powszechny w Warszawie.

nagranie wideo debaty: tutaj

Jarosław Kaczyński mówi wprost o rewolucji kulturowej i konieczności budowy wspólnoty narodowej, do czego służyć ma aktywna polityka kulturalna państwa odwołująca się do konkretnych wartości. Za deklaracjami ideowymi idą decyzje kadrowe, programowe i finansowe. Nowy kanon lektur szkolnych, oferta mediów publicznych, zapowiedź przebudowy wystawy w Muzeum II Wojny Światowej, próby cenzury festiwali teatralnych pokazują, że rząd PiS traktuje kulturę jako jedno z kluczowych pól walki politycznej. Jaki jest jej cel? Czy składane deklaracje i podejmowane decyzje wyrażają spójną wizję kultury i projekt jej realizacji, czy może są częścią populistycznej odpowiedzi na roszczenia elektoratu i służą głównie konsolidacji systemu władzy?

goście: Iwona Kurz, Tomasz Szkudlarek

prowadzenie: Edwin Bendyk

6. „Uwaga, granica! Mapa, przestrzeń, terytorium”
12 października, Galeria Arsenał elektrownia, Białystok.

nagranie wideo debaty: tutaj

Upadek muru berlińskiego w 1989 roku zapowiadał nadejście nowego świata coraz silniejszej globalnej integracji, bez murów i granic hamujących przepływ ludzi i idei. Trzy dekady później mury graniczne dzielą świat jak nigdy wcześniej, na przekór rzeczywistości, której symbolem stała się swobodna komunikacja w Internecie, kwestionująca jakiekolwiek granice. 

Jaka jest kondycja sztuki i kultury w tym schizofrenicznym świecie? Jaka logika zwycięży – stawiania murów, czy budowy mostów ponad granicami? Debatę uzupełnia wystawa „Uwaga! Granica” prezentowana równolegle w Galerii Arsenał i w Galerii Labirynt w Lublinie.

goście: Agata Pyzik, Katarzyna Sawicka-Mierzyńska, Jana Shostak, Janek Simon

prowadzenie: Edwin Bendyk

7. „Uwaga, granica! Tożsamość czy przynależność, czyli o tym, czy istnieje kultura narodowa”
24 października, Trafostacja Sztuki, Szczecin.

nagranie wideo debaty: tutaj

Polacy są jednym z najbardziej jednolitych etnicznie społeczeństw w Europie. Czy to oznacza, że równie homogeniczna jest polska kultura? Czy też przeciwnie, kultura w Polsce przechowała pamięć wielokulturowości I i II Rzeczypospolitej? Czy istnieje zatem polska tożsamość i co byłoby jej istotą: owa jednolitość, czy też raczej kulturowa złożoność, której doskonałym przykładem byli choćby Tadeusz Kościuszko, Emilia Plater, Adam Mickiewicz i Czesław Miłosz? 

Czy migracje i napływ przedstawicieli innych kultur oraz religii są dla polskości i szerzej, europejskości zagrożeniem, czy przeciwnie – źródłem energii służącej nieustannej odnowie kultury i jej rozwojowi? Czym jest polskość dla przybyszów, którzy wybierają Polskę na miejsce krótszego lub dłuższego pobytu: szansą czy zagrożeniem? Dlaczego ich kultura jest tak słabo obecna w polskich instytucjach kultury i przestrzeni publicznej? Listę pytań można rozwijać, odpowiedzi na nie stają się coraz pilniejsze.

Odpowiedzi tych nie będziemy szukać, odwołując się do naukowych teorii i abstrakcyjnych pojęć, lecz - tak jak zarekomendowali uczestnicy debaty „Uwaga, granica!” w Białymstoku i tak jak uczył przed ponad 200 laty Tadeusz Kościuszko - w centrum naszych szczecińskich rozważań będzie konkret; konkret praktyk społecznych, artystycznych, kulturalnych poszukujących nowych form bycia razem. Dlatego debatę poprzedzą warsztaty ze studentami Akademii Sztuki i mieszkańcami Placu Orła Białego, zainspirowane przez Karolinę Bregułę, a prezentacja wyników otworzy dyskusję.

goście: Karolina Breguła, Inga Iwasiów, Olena Janicka, Oleksandra Kovtun, Aleksandra Łukasiewicz-Alcaraz, Marcin Różański, Stanisław Ruksza  

prowadzenie: Edwin Bendyk

8. „Syndrom inteligenckiej hegemonii”
26 października, Teatr Powszechny w Warszawie.

nagranie wideo debaty: tutaj

Inteligencja, klasa średnia, mieszczaństwo, nowe mieszczaństwo – kto zajmuje najważniejszą pozycję w polskiej kulturze? Kto ma największy wpływ na kształtowanie społecznego imaginarium i dominujące dyskursy w polskiej debacie publicznej? Czy nadal jest to inteligencja, czy też mamy do czynienia z jej schyłkiem i wyłanianiem się ery post-inteligenckiej, naznaczonej walkami o wpływy i prawomocne wzory uczestnictwa w kulturze i przestrzeni publicznej nowych zbiorowych tożsamości? Jak w kontekście tych procesów interpretować antyelitarną retorykę obozu władzy? I jak odczytywać deklaracje i manifesty ruchów obywatelskich, od Obywateli Kultury po Kulturę Niepodległą? 

goście: Magda Szcześniak, Paweł Kubicki, Piotr Kulas

prowadzenie: Edwin Bendyk

9. „Kultura na prowincji”
6 listopada, Teatr Powszechny w Warszawie.

nagranie wideo debaty: tutaj

Spotkanie jest kontynuacją debaty rozpoczętej podczas Kongresu Kultury 2016, która ujawniła dwa przeciwstawne procesy. Z jednej strony, mamy do czynienia z pustynnieniem mniejszych ośrodków i „wysysaniem” ich zasobów kulturowych oraz ludzkich przez metropolie. Z drugiej jednak strony, poziom życia, stan infrastruktury na owej prowincji rozwinął się na tyle, że staje się ona miejscem realizowania przedsięwzięć kulturalnych o coraz wyższej jakości oraz podejmowania ciekawych innowacji organizacyjnych, społecznych i kulturowych. Przyczynkiem do dyskusji są najnowsze badania życia kulturalnego w małych ośrodkach oraz na wsi. 

goście: Anna Cieplak (świetlica „Krytyki Politycznej” w Cieszynie), dr Mikołaj Lewicki (Uniwersytet Warszawski), dr Przemysław Sadura (Uniwersytet Warszawski)

prowadzenie: Edwin Bendyk

10. „Wolność, równość, wyobraźnia. Inna Rzeczpospolita jest możliwa”
7 listopada, Lublin, Aula im. Ignacego Daszyńskiego Wydziału Politologii UMCS, plac Litewski 3

nagranie wideo debaty: tutaj

Spotkamy się w 99. rocznicę powstania Rządu Ludowego w Lublinie w 1918 r., w historycznej Auli im. Ignacego Daszyńskiego. Nie będziemy jednak rozmawiać o historii, lecz podejmiemy problem, który tak mocno wybrzmiał podczas Kongresu Kultury 2016 - problem braku narracji republikańskiej, czyli opowieści, która łączyłaby mieszkańców Polski wokół idei Rzeczypospolitej.
Czy taka narracja w ogóle jest możliwa i z jakich elementów powinna się składać? Na ile w jej tworzeniu można czerpać z idei sprzed 99 lat i jak w tej pracy wykorzystać rok jubileuszowy, którego zwieńczeniem będzie 100. rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę?

Lubelskie spotkanie zamyka cykl 10 debat zorganizowanych w całej Polsce w ramach przygotowań do Forum Przyszłości Kultury. 

goście: Iwona Hofman (UMCS), Henryka Strojnowska (Kongres Kobiet), Klaudia Waryszak-Lubaś (Edukacja antydyskryminacyjna), Jan Sowa (Uniwersytet Warszawski), Krzysztof Żuk (prezydent miasta Lublin)

prowadzenie: Edwin Bendyk