Aż do skutku. Slam z wystąpieniami o poszukiwaniu skutków sztuki w życiu codziennym
8 grudnia, godz. 16.00 – 18.00, Scena Duża Teatru Powszechnego

➤ uczestnicy: Zuzanna Hertzberg, Edyta Jarząb, Ola Jasionowska, Cecylia Malik, Rafał Milach, Agnieszka Pajączkowska, Natalia Romik, Daniel Rycharski, Jana Shostak, Anna Siekierska, Magdalena Staroszczyk, Jaśmina Wójcik, Michał Zadara
➤ moderator: Sebastian Cichocki


Skutek to słowo-zaklęcie, fetysz, wymarzony Święty Graal środowisk artystycznych. Od kilku dekad w Polsce toczy się zażarta dyskusja na temat konsekwencji (lub braku takowych) działań artystycznych, potrzeby wyjścia poza bezpieczny kokon instytucji oraz (domniemanych) namacalnych efektów społecznie zorientowanych, politycznie świadomych aktów popełnianych w imię sztuki. W Polsce poświęcono tym zagadnieniom wyjątkowo wiele opracowań: od pamiętnego manifestu Sztuki społecznie stosowane (2007) Artura Żmijewskiego przez Muzeum krytyczne (2011) Piotra Piotrowskiego i 600-stronicowy tom Skuteczność sztuki (2014) pod redakcją Tomasza Załuskiego, po tłumaczenie popularnego w środowisku młodszych twórców słownika W stronę leksykonu użytkowania (2013) Stephena Wrighta.

Organizowane są liczne dyskusje, seminaria i wystawy poświęcone tym fundamentalnym kwestiom. Podczas sporów i debat szlifuje się język i doskonali narzędzia artystycznej inżynierii społecznej, a jednocześnie – zwłaszcza po wyborach parlamentarnych z 2015 roku, na fali rozliczeń ze wsobnymi politykami instytucji kultury – przybywa sceptyków. Jaki jest tego skutek? Jak go rozpoznać? Jak go mierzyć? Kto tak naprawdę czerpie korzyści ze „społecznie wrażliwych” programów publicznych teatrów, muzeów i sal koncertowych?

Pragnienie wpływu na rzeczywistość w tych burzliwych dla instytucji i pracownic kultury czasach jest tak przemożne i naglące, że celebruje się każdy, choćby negatywny, symptom wyjścia poza bańkę kultury wysokiej. Jako przykłady można wymienić analizowaną z wypiekami na twarzy fizyczną blokadę Teatru Powszechnego przez nacjonalistycznych strażników moralności podczas prezentacji Klątwy w 2017 roku i kolejną, podsycaną przez rosyjskie trolle, perwersyjną falę zainteresowania Berkiem Żmijewskiego (z 1999 roku!), czy tegoroczny sukces frekwencyjny Kleru Wojciecha Smarzowskiego, interpretowany wręcz jako wstęp do antykatolickiej insurekcji.

Jak zatem osiągnąć skutek, jak go mierzyć i jak rozpoznać? Co, jak i dla kogo? W serii krótkich wystąpień podczas Forum Przyszłości Kultury ponownie zmierzymy się z tymi palącymi kwestiami wspólnie z kilkunastoma przedstawicielkami i przedstawicielami środowisk teatralnych, aktywistycznych, muzycznych i artystycznych. Będziemy zadawać pytania o skutek sztuki. Aż do skutku.