Feminizacja – demokracja – praca. W stronę demokratycznej instytucji kultury
8 grudnia, godz. 11.30 – 13.30, Scena Duża Teatru Powszechnego

➤ uczestniczki:
– Agnes Quackels – dyrektorka artystyczna Kunstencentrum BUDA w Kortrijk w Belgii
– Katja Sonnemann – producentka teatralna, twórczyni projektu Academy for Performing Arts Producers
– Lara Staal – kuratorka, stale współpracuje m.in. z DAS Theatre w Amsterdamie oraz NT Gent

➤ moderatorzy: Agata Adamiecka-Sitek, Marta Keil, Igor Stokfiszewski

Nie ma żadnych wątpliwości: żeby przeżyć, musimy na nowo wymyślić nasz świat. Wobec wyeksploatowanych zasobów i nieodwracalnych zmian w ekosystemie nie możemy się dłużej upierać, że wzrost, konkurencyjność, wydajność i produktywność mogą stanowić racjonalne podstawy naszego funkcjonowania. Wobec wzrastających autorytaryzmów nie możemy akceptować hierarchii i podporządkowania jako fundamentów relacji społecznych. Musimy znaleźć sposób, by zastąpić je troską, solidarnością, relacyjnością i współsprawczością. Trzeba to zrobić wspólnie, tu i teraz.

Najlepszym miejscem, w którym możemy zacząć projektować i praktykować radykalną demokrację, są instytucje kultury – złożone organizmy, w których współistnieją różne grupy pracownic i pracowników, osób współpracujących oraz partnerów społecznych i odbiorców. Instytucje kultury mogą stać się laboratoriami nowego społecznego ładu. To tutaj możemy się przyjrzeć powszechnemu doświadczeniu pracy, które wpisuje nas w logikę wydajności i konkurencji i które tak często wiąże się z doświadczeniem władzy oraz alienacji. Tu możemy zaprojektować i przetestować mechanizmy, które uruchomią procesy feminizacji rozumianej jako dowartościowanie kategorii codzienności, relacyjności, kooperatywności, współodpowiedzialności, opieki, dbałości o dobro wspólne i podtrzymywanie życia, kulturowo kojarzonych jako kobiece.

W Teatrze Powszechnym trwa zaplanowany na 8 miesięcy proces przekształcenia logiki pracy, którego celem jest sprecyzowanie – wspólnie z załogą, współpracującymi artystkami i artystami oraz stroną społeczną – postulatów zmian, wynegocjowanie ich z dyrekcją i publiczne podpisanie porozumienia. To proces rozpoczynający walkę na rzecz zmiany reżimu pracy w kulturze i poza nią.

Konieczność przekształcenia działającej na pełnych obrotach fabryki festiwalowych hitów w miejsce twórczej pracy niosącej realną, a nie jedynie deklarowaną, polityczną zmianę jest jednym z najistotniejszych tematów debat wokół instytucji sztuk performatywnych w Europie. W związku z tym, zaprosiliśmy do Warszawy szczególnie ważne dla nas kuratorki, dyrektorki i producentki, które na rozmaitych polach podejmują próby demokratyzacji instytucji.

Podczas sesji opowiemy o procesie pracy nad „Porozumieniem”, przedstawimy jego podstawowe założenia oraz skonfrontujemy je z doświadczeniem naszych gości. Będziemy rozmawiać o udanych i nieudanych praktykach i rozwiązaniach oraz o tym, co może dzisiaj oznaczać feministyczna instytucja sztuki.



 

Instytucje – ale jakie? (inne modele w sztukach performatywnych)
8 grudnia, godz. 13.50 – 15.20, Scena Duża Teatru Powszechnego

➤ uczestnicy:
– Alina Gałązka – Komuna Warszawa
– Adam Ziajski – Centrum Rezydencji Teatralnej Scena Robocza
– Katarzyna Knychalska – kwartalnik „nietak!t”
– Joanna Leśnierowska – Arts Station Foundation 

➤ moderator: Grzegorz Reske

Estetyka teatru i sztuk performatywnych zmienia się bardzo szybko. Widzimy i potrafimy nazywać nowe języki, środki wyrazu, nowinki techniczne, ale też nowe struktury współpracy między artystami i strategie budowania dialogu z widzami. A jednocześnie, w tej debacie próżno szukać głębszej refleksji o zmianach instytucjonalnych. Z perspektywy blisko trzech dekad, od początku zmian administracyjnych w Polsce, wyłania się obraz instytucjonalny, coraz mniej różnorodny.

Jakiś czas temu Komuna//Warszawa pisała w swoim manifeście: „Struktura polskiego teatru oparta na pradawnym układzie »zespół aktorski – administracja – stała dotacja« staje się coraz bardziej anachroniczna w świecie sztuki, który docenia efemeryczne konstelacje personalne i swobodny miks strategii twórczych”.

Wartość i znaczenie teatru repertuarowego ze stałym zespołem w Polskim krajobrazie kulturowym jest nie do przecenienia. Ale z pewnością warto wsłuchać się w ten głos, jak i inne płynące ze środowiska twórców niezależnych, których metody pracy nie mieszczą się w sztywnych ramach teatru repertuarowego.

Aby cokolwiek drgnęło w tym obrazku, potrzebny jest dialog i mądra współpraca wszystkich stron: artystów i publiczności, polityków (tych wykuwających ogólnopolskie polityki kulturalne) i samorządowych urzędników (administrujących na co dzień publicznymi środkami), krytyków sztuki i teoretyków instytucji. Potrzebny jest dialog ze strony obecnych publicznych instytucji.

Zacznijmy ten dialog od dania głosu pionierom, którzy wbrew trudnościom finansowym, organizacyjnym i administracyjnym, próbują testować nowe modele działania. 


 

Strumyczki faszyzmu. Od diagnozy do oporu
9 grudnia, godz. 15.15 – 16.45, Scena Duża Teatru Powszechnego

➤ uczestnicy:
– prof. Małgorzata Fuszara – prawniczka i socjolożka
– Magdalena Gawin – Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii nr 1 „SOS”
– Piotr Laskowski – ISNS UW
– Honorata Sadurska – Marsz Równości w Lublinie

➤ moderatorki: Julia Minasiewicz, Sebastian Słowiński

13 października 2018 roku ulicami Lublina przeszedł, nie bez trudu, Marsz Równości. Relacje z jego przebiegu ukazują niemal ikoniczne obrazy starcia dwóch sił: brunatnej fali przemocy i kolorowej, radosnej parady. Jakie przyczyny ma tak skrajne zróżnicowanie afektów obu grup? Skąd się ono bierze? Czy to już ten „faszyzm”?

Na tym i innych przykładach z naszej codzienności postaramy się zlokalizować źródła faszyzmu, którego działanie możemy dostrzec wszędzie: w języku, sposobie zachowywania się, traktowaniu innych, a w końcu w uprawianiu polityki. Faszyzmu makro i mikro, faszyzmu politycznego, który przyjmują międzynarodowe kursy polityczne, i faszyzmu życia codziennego.

W obliczu narastających nacjonalizmów przyjrzyjmy się genezie podatności młodych osób na nasiąkanie tego typu ideologią. Analizując przykłady z otaczającej nas rzeczywistości i korzystając z analogii z przeszłości, prześledzimy związek mizoginii z kształtowaniem się faszystowskiej osobowości.

Jak praktyki edukacyjne w okresie szkolnym przygotowują do internalizowania różnych zachowań i postaw? Jak można temu przeciwdziałać? Co ma feminizm do mody na cierpienie, bohaterstwo, tężyznę fizyczną i koszulki z żołnierzami wyklętymi?

Feminizacja, rozumiana jako pewien proces, wydaje się skutecznym narzędziem walki z faszyzmem. Feminizm włączający, ogarniający nasz język, mówiony, pisany i krzyczany na barykadzie. Feminizm dla wszystkich, organizujący ruchomą rzeczywistość myśli o wspólnocie, jednostkach, systemach i w końcu o rzeczywistości.

Połączymy te zagadnienia z analizą rosnących w siłę ataków na ruchy kobiece, jakich można się dopatrywać zarówno – w mniejszej skali – we wszechogarniającym victimblamingu, jak i w postaci samodzielnego, niezwykle groźnego ruchu inceli.

Zaprosiłyśmy różne osoby, teoretyczki i praktyków, żeby wspólnie zastanowić się nad propozycją feminizmu jako włączającego procesu politycznego przez małe „p” i nad siłą tej propozycji. Zależy nam na różnych perspektywach i wielości głosów, ale również na silnej (choć nie w maczystowskim sensie) praktyce naprawczej, która może zacząć być uprawiana od zaraz i przez wszystkich.
 

Feminizacja polityki
9 grudnia, godz. 17.00 – 19.00, Scena Duża Teatru Powszechnego

➤ uczestnicy:
– dr Justyna Glusman – ekonomistka i naukowczyni, działaczka społeczna
– Aldona Machnowska-Góra – zastępczyni dyrektora STUDIO teatrgalerii
– dr Ewa Rumińska-Zimny – ekonomistka
– Joanna Scheuring-Wielgus – polityczka i aktywistka
– dr Katarzyna Sztop-Rutkowska – socjolożka
– dr hab. Joanna Wowrzeczka – akademiczka, aktywistka i radna Cieszyna
– prof. Maciej Gdula – socjolog

➤ moderatorka: Agata Diduszko-Zyglewska

Edwin Bendyk: Manifest Kasandra, czyli słowo wstępne do debaty Feminizacja polityki

Coraz więcej kobiet w polityce samorządowej i centralnej na stanowiskach pozwalających podejmować decyzje to trend niosący nadzieję na przestawienie istotnej zwrotnicy i mocniejsze wybrzmienie w przestrzeni publicznej głosu przedstawicielek ponad połowy społeczeństwa.

Samo wyrównanie lub choćby zmniejszenie dysproporcji genderowych w organach władzy nie zapewni nam jednak automatycznie bardziej sprawiedliwego, zrównoważonego, partycypacyjnego i ekologicznego modelu zarządzania. Żeby osiągnąć ten cel, musimy dokonać radykalnego remanentu pojęć, aksjomatów i narzędzi administrowania społeczeństwem, które w tej chwili stanowią według wielu nienaruszalne pole działania. Warunkiem prawdziwej zmiany jest zrewidowanie granic tego pola.

Postulat feminizacji polityki odpowiada na tę potrzebę i zawiera propozycję wprowadzenia nowych mechanizmów i narzędzi zmiany społecznej opartych na takich wartościach, jak: współpraca, transparentność, solidarność, troska i relacyjność, w opozycji do: hierarchiczności, arbitralnie ustalonego „naturalnego porządku”, wydajności, konkurencji i wzmożonej konsumpcji traktowanej jako wyznacznik sukcesu.

Jak przełożyć postulat feminizacji na praktykę zarządzania miastami, czy administrowania środkami ze wspólnego budżetu? Jak sprawić, żeby wymienione wartości realnie wpłynęły na codzienne praktyki w obszarach praw pracowniczych, opieki społecznej, mieszkalnictwa, praw kobiet czy edukacji? Jak skutecznie dotrzeć do mieszkańców z postulatami ekonomii złożoności i ideą postwzrostu zamiast nieustannego wzrostu PKB?

Proponujemy debatę, w trakcie której poszukamy odpowiedzi na te i inne pytania. Jej uczestniczki i uczestnicy zostali wybrani zgodnie z zasadą, by działać lokalnie, ale myśleć globalnie. To osoby, które w swoich aktywnościach wykraczają poza z góry wyznaczone i teoretycznie nienaruszalne pole działania.